Hoe maak je het grootste drijvende kantoor ter wereld, drie verdiepingen hoog en ruim 3.600 m2 groot, 100% energieneutraal? Die vraag kreeg Kevin Lems van Roodenburg Installatietechniek. “Uitdagend? Zeker – dit was nooit eerder gedaan. Maar als we zéggen dat we ‘t doen, dan dóen we het ook.”
Het Floating Office Rotterdam (FOR) – op 6 september officieel gedoopt door koning Willem-Alexander – is een internationaal prestigeproject: hier huist sinds kort het Global Centre on Adaptation (GCA), een internationaal initiatief van onder meer de Wereldbank, VN-voorzitter Ban Ki-moon en Bill Gates om landen en steden te helpen klimaatbestendig te worden.
Energieneutraal
Het GCA-kantoor in de Rijnhaven is een showcase van klimaatbestendig bouwen. Gedragen door 15 betonnen drijvers stijgt en daalt het met het tij – telkens 2 meter. De opbouw van drie verdiepingen is volledig opgetrokken uit FSC-gecertificeerd hout en recyclebare materialen, en op het dak ligt 800 m² zonnepanelen. Het grootste drijvende kantoor is daarmee niet alleen duurzaam en circulair, maar ook energieneutraal.
Pionieren
Voor de technische installaties en de klimaattechniek tekende Roodenburg Installatietechniek. Dat betekende veel pionierswerk. “Want installeren voor een drijvend klimaatneutraal gebouw van dit formaat was nog niet eerder gedaan”, blikt projectleider Kevin Lems terug. “In onze branche gebeurt vrijwel alles strikt volgens normen, richtlijnen, eisen en kerngetallen. Hier kon dat allemaal niet – die gegevens waren er simpelweg niet.”
Warmte uit Rijnhaven-water
Een voorbeeld: omdat bij de bouw werd gewerkt volgens een BREEAM Outstanding-certificering, golden er de strengste duurzaamheidseisen aan het bouwproces én het gebouw zelf. Floating Office Rotterdam haalt zijn warmte en koude uit het water van de Rijnhaven. Maar hoe maak je een betrouwbare berekening van de capaciteit daarvan, bij toepassing in betonnen drijvers? Van Lems: “We hebben daar met een team van 6 engineers 12 maanden aan gepuzzeld om samen met adviesbureau DWA tot een optimaal ontwerp te komen dat ons voldoende overtuiging gaf dat het ging lukken. Het moest immers wel in één keer goed.”
Bodemcollector
De gebruikte technieken zijn op zichzelf niet nieuw, maar de toepassing hier vroeg wel veel creatief denken. Lems: “In nauw overleg met de constructeur hebben we een flexibel leidingsysteem met kunststof leidingen en verdelers ontworpen en aangelegd. Het klimaatsysteem werkt met een bodemcollectorsysteem vergelijkbaar met betonkern-activering waarbij je de constructie op constante temperatuur brengt. Vergelijkbaar met vloerverwarming, maar dan met energie uit de Rijnhaven. Dat was nog nooit eerder gedaan.”
In de uitvoering liepen Lems en zijn collega’s tegen de nodige uitdagingen aan. “Bij traditionele beton- of staalbouw bouw je horizontaal en per verdieping. Hier was de houten opbouw geconstrueerd in verticale segmenten, waardoor de beschikbare werkruimte voor ons erg krap was. Ook krap was de planning: alle techniek moesten binnen drie maanden geïnstalleerd zijn. We begonnen in september; voor de kerst zaten alle leidingen erin.”
Bolling drijflichaam
Het plaatsen van de riolering kreeg tegen het eind van het project nog een listig staartje. “Tijdens de constructie was een bolling opgetreden in het beton van het drijflichaam – op het hoogste punt zo’n 30 centimeter. Dat was volgens verwachting, maar de verwachting was ook dat die na plaatsing van het gebouw snel zou verdwijnen”, blikt Lems terug. “Dat laatste gebeurde echter niet, die bolling bleef.” Gevolg was dat ook de inmiddels gemonteerde riolering bol bleef staan. “Daardoor klopte het afschot niet meer en moesten we dat corrigeren.”
175 meter aan buizen
Roodenburg speelde bij dit project zelfs voor nutsbedrijf. Lems: “De ligplaats van het FOR is 70 meter van de kade. Normaal gesproken gaan nutspartijen tot aan het gebouw, maar hier stopten ze aan de wal. Daarom moesten wij ook de verbindingen aanleggen voor waterleidingen, data- en elektrakabels en riolering: over de bodem van de Maas naar de technische ruimte van het drijvende kantoor, in totaal 175 meter.”
Geen twijfel
Tegenslagen en stressmomentjes genoeg. Maar bij de officiële doop door koning Willlem-Alexander keek Lems met plezier terug. “We hebben geen moment getwijfeld aan de goede afloop. Bij Roodenburg worden we wel eens eigenwijs genoemd”, lacht hij. “Maar als we zéggen dat we iets gaan doen, dan dóen we het ook – linksom of rechtsom.”
Heb jij ‘n tip voor deze rubriek? Stuur je suggestie naar demakersvanmorgen@technieknederland.nl!
